ژوهش ها نشان می دهد که آب و هوا تاثیر قابل توجهی بر خلق و خوی بسیاری از افراد دارد. با این حال تاثیرات آب و هوا به عوامل متعددی وابسته است که مهم ترین آنها شخصیت افراد است. علاوه بر ویژگی های شخصیتی، موقعیت های جغرافیایی نیز در واکنش به آب و هوا موثرند.

بخش سلامت تبیان

احتمال می رود که تاثیرات هوا در مناطقی که دوران طولانی هوای به شدت سرد یا گرم دارند بیشتر باشد. به عنوان مثال، پایان یافتن فصل گرما در مناطق گرمسیر، می تواند تاثیر بیشتری بر خلق و خوی افراد بگذارد تا در مناطق سردسیر.

میزان رطوبت هوا یکی دیگر از این فاکتورهاست. بسیاری از افراد در هوای شرجی حالت خواب آلودگی پیدا می کنند. تابش خورشید را نیز باید به این فاکتورها افزود؛ افزایش تعداد ساعات تابش خورشید رابطه مستقیمی با مثبت اندیشی افراد دارد. این در حالی است که هوای مطبوع تاثیر مثبتی روی حافظه و شادی می گذارد. تغییر احساسات ما در نیمه دوم سال می تواند با یافته های پژوهشگران دانشگاه بریتیش کلمبیای کانادا توجیه شود.

آنها به این نتیجه رسیده اند که هوای سرد، افکار و تصمیمات ما را تحت تاثیر قرار می دهد بدون اینکه نسبت به آن آگاه باشیم. این پژوهش گران با شیوه های متفاوتی تاثیرات هوای سرد بر افکار، تصمیمات، قضاوت ها و خلاقیت های انسانی را سنجیده اند.

احساسات رمانتیک در سرما افزایش می یابد

وقتی افراد از نظر فیزیکی احساس سرما می کنند از نظر روانشناختی به دنبال گرما هستند. آزمایش های انجام شده روی افراد در دماهای پایین و بالا نشان می دهد که سرما با احساسات رابطه مستقیمی دارد. برای رسیدن به این نتیجه پژوهشگران گروهی از افراد را انتخاب کرده و آزمایش هایی را روی آنها انجام داده اند.

در این آزمایش ها افراد در معرض هوای سرد قرار گرفتند و به آنها نوشیدنی خنک داده شد، سپس از آنها خواسته شد فیلم موردعلاقه خود را انتخاب کنند. پژوهشگران در این آزمایش که نتایج آن را در سال 2012 در ژورنال Journal of Consumer Research منتشر کردند دریافتند هنگامی که افراد احساس سرما می کنند تمایل بیشتری به فیلم های رمانتیک دارند. به این ترتیب می توانیم احساسات رمانتیک پاییزی خودمان را امری معمول بدانیم که بسیاری از انسان ها درگیر آن هستند.

سرما، قضاوت های مان را منفی تر می کند

دمای هوا می تواند در قضاوت های افراد تاثیرگذار باشد. این را نتایج آزمایش هایی می گوید که درباره نظرات افراد نسبت به مجرمان صورت گرفته است. در این بررسی ها، افرادی که در اتاق های سرد مورد آزمایش قرار گرفتند، تمایل بیشتری داشتند تا مجرمان را افرادی ببینند که با نقشه قبلی و حساب شده دست به جرم می زنند. در عین حال، افرادی که در اتاق گرم قرار گرفته بودند، مجرمان را افرادی جوشی و هیجانی می دیدند. این پژوهش روی 133 دانشجوی کالج در آلمان انجام گرفت.

گرما، خلاقیت و سرما، قوه تشخیص را بالا می برد

احساس گرما یا سرما می تواند توانمندی های مختلفی را در افراد بیدار کند. پژوهشگران در یک سلسله مطالعات دریافته اند افرادی که بالش گرم و فنجان چای داغ دریافت می کنند یا آنها که در اتاق گرم می نشینند، در نقاشی خلاقیت بهتری از خود نشان می دهند؛ اشیا را بهتر طبقه بندی می کنند و به بخشندگی فکر می کنند اما وقتی هوا سرد می شود، شرکت کنندگان در تشخیص استعاره ها، فکر کردن به نام های جدید و بخشش های معنوی بهتر هستند.

پژوهشگران در مطالعه ای که در سال 2014 مدر ژورنال Acta Psychologica منتشر کردند چنین نتیجه گرفتند که گرما به افراد کمک می کند تا رفتارهای نسبتا گرمی داشته باشند. به این معنی که از نظر روانی احساس نزدیکی بیشتری با سایرین داشته و بخشنده تر باشند. در عوض، هوای سرد ممکن است تداعی کننده فاصله یا سرما باشد چون افراد ممکن است احساس کنند از یکدیگر دور هستند.

رفتارهای خشن در هوای گرم افزایش می یابد

آزمایش های فکری که تاکنون به آنها اشاره شد، مربوط به شرایط آزمایشگاهی و فضاهای نسبتا گرم یا نسبتا سرد هستند اما وقتی گرما یا سرمای شدید و طاقت فرسا برای مدت طولانی ادامه یابد، ممکن است موجب واکنش های احساسی و رفتاری جدی تری شود.

پژوهشگران روابط معنی داری میان رفتارهای خشن انسانی و دمای بالای هوا یافته اند. آنها معتقدند که گرما و باران شدید، بدترین حالت های روحی را در افراد ایجاد می کند. هسیانگ و همکارانش در پژوهشی که با عنوان «اندازه گیری تاثیرات آب و هوا بر منازعات انسانی» (2013) انجام داده اند به این نتیجه رسیده اند که افزایش دمای هوا، تنش های میان گروهی را تا 14 درصد افزایش می دهد. این در حالی است که خشونت های بین فردی تا 4 درصد افزایش می یابد.

علاوه بر این، ماری کانولی (2013) در پژوهش هایی که درباره تاثیرات هوای بارانی انجام داده، دریافته که زنان در روزهایی که هوا بارانی و گرم است احساس رضایت از زندگی کمتری نسبت به روزهایی دارند که دمای هوا پایین تر می آید و بارانی نیست.

غیر از این، کوشینن و همکارانش (2002) نیز در پژوهشی که دربارله عوامل تاثیرگذار بر خودکشی انجام داده اند، ملاحظه کرده اند آمار خودکشی میان کسانی که در فضاهای خارجی کار می کنند در فصل بهار بیشتر است و در تابستان به اوج می رسد. همچنین پژوهش جامعی که توسط کریستو دولو و همکارانش (2012) درباره خودکشی های فصلی انجام شده، به یک قانون جهانی رسیده است. بر این اساس، خودکشی ها در هر دو نیمکره شمالی و جنوبی زمین، الگوی فصلی دارند.

به این ترتیب که به نظر می رسد در بهار و اوایل تابستان، خودکشی افزایش می یابد و در پاییز و زمستان با کاهش قابل ملاحظه ای همراه است. اگر نگوییم این رفتار جهانی است، می توانیم ادعا کنیم رفتاری پایدار است که در هر دو نیمکره مشاهده می شود.

حساسیت به آب و هوا بستگی به شخصیت شما دارد

دلیل اصلی که موجب می شود مطالعات انجام شده درباره تاثیر رفتار بر فصل ها قطعی و نهایی نباشد این است که شخصیت های مختلف، واکنش های متفاوتی نسبت به شرایط دارند. کلیمسترا و همکارانش (2011) پس از مطالعه روی 415 نوجوان، این موضوع را دریافتند و انواع مختلف شخصیت ها را بر اساس واکنش نسبت به تغییرات آب و هوایی در چهار گروه طبقه بندی کردند.

بررسی های بیشتر، به شناسایی چهار گروه شخصیتی از نظر تاثیرپذیری نسبت به تغییرات آب و هوایی منجر شد:

1. دوستداران تابستان (17 درصد): این افراد در روزهای آفتابی که دما بالاتر است و باران کمتر می بارد، خلق و خوی بهتری دارند.

2. متنفران از تابستان (37 درصد): این افراد وقتی دما و میزان تابش خورشید بیشتر است، کمتر شاد هستند و ترس و عصبانیت بیشتری دارند. در عوض وقتی ساعات بارش برف و باران افزایش می یابد، شادتر هستند.

3. متنفران از باران (9 درصد): خلق و خوی این افراد با دما یا تابش خورشید تغییر نمی یابد بلکه فقط هنگام بارش باران کمتر احساس مثبت دارند.

4. افراد تاثیرناپذیر (47 درصد): تا حد زیادی نسبت به تغییرات آب و هوایی تغییر ناپذیرند. به این ترتیب با توجه به تفاوت های شخصیتی که میان ما وجود دارد، در آب و هوای مختلف احساس متفاوتی داریم. البته این نکته قابل توجه است که طبقه بندی بالا بر اساس مطالعه روی نوجوانان هلندی ارائه شده و لزوما نمی توان یافته های آن را به همه بزرگسالان و افرادی که در سایر نقاط دنیا زندگی می کنند تسری داد اما به هر حال، نتایج این پژوهش می تواند نقاط تاریکی را که درباره تاثیر آب و هوا بر خلق و خو وجود دارد، روشن کند.

احتمال ابتلا به اختلال خلقی فصلی را در نظر بگیرید

با همه اوصافی که درباره شیوع تاثیرات آب و هوایی بیان شد. اگر بیش از حد نسبت به تغییرات فصلی یا شرایط مختلف آب و هوایی حساس باشید و احساس کنید که هر سال در ماه های سرد، غمگین، آزرده و خسته می شوید، احتمالا از اختلالی به نام اختلال خلقی فصلی رنج می برید.

این اختلال ممکن است خلق و خو، خواب، اشتها، سطح انرژی، روابط ،زندگی اجتماعی، و حتی احساس ارزشمندی شما را تحت تاثیر قرار دهد. افسردگی فصلی ممکن است سلامت و فعالیت های روزمره شما را دچار اشکال کند اما ناامید نشوید؛ چون راه هایی هست که کمک می کند خلق و خو و زندگی تان را در تمام سال ثابت نگه دارید. یکی از این راه ها زود خوابیدن در شب و کمک به احیای انرژی از دست رفته است، بنابراین زیاد جای نگرانی نیست. این روزها از احساسات زیبای پاییزی خود لذت ببرید اما اگر فکر می کنید این احساسات فعالیت های روزمره تان را دچار اشکال کرده، با یک متخصص مشورت کنید.

منبع: ماهنامه زنان و زندگی